-
1 приобрести
-
2 от-
= ото-; = отъ-префикс1) "берәр эшне тәмамлау, төгәлләү, хәрәкәтне ахырга китереп җиткерү, туктату" дигән мәгънәне белдереп, татарчага "бетерү" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә2) "ерагаю, ераклашу, читләшү, читкә китү" мәгънәләрен белдереп, "китү" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә3) "бер бөтеннән аерым кисәген яки икенче берәр әйберне аеру" мәгънәсен аңлатып, "алу" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә4) фигыльдә "-ся" суффиксы булса һәм ул "берәр нәрсәдән баш тарту" мәгънәсен аңлатса, "котылу", "сылтау табу" сүзләре ярдәмендә тәрҗемә ителә -
3 уловить
сов.( что)1) тотып алу; ишетеп алу; күреп алу2) аңлап алу, тотып алу3) перен.; разг. җаен туры китерү, файдаланып калу, форсаттан файдалану -
4 при-
1) фигыль ясаганда кулланылса, бу алкушымчаның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителә:а) эшнең тәмамлануы, нәтиҗәлелеге "килү" ярдәмче фигыле белән биреләб) "якынайту", "беркетү", "тоташтыру" мәгънәләре "кую" ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәв) хәрәкәт кешенең үзенә юнәлтелгән очракта "итү" ярдәмче фигыле белән яки төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән биреләг) тулы булмаган эш "бераз" рәвеше яки төшү ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәе) "арттыру, өстәү, кушу, тутыру" мәгънәсе "өстәп" рәвеш фигыле ярдәмендә яки башка юллар белән тәрҗемә ителәж) төп эш белән бер үк вакытта булган хәрәкәт -а (-ә, -ый, -и) кушымчалы рәвеш фигылен кабатлау ярдәмендә бирелә2) исемнәр, сыйфатлар ясаганда кулланылса, "буе[ндагы]", "алды[ндагы]", "яны[ндагы]" кебек сүзләр белән тәрҗемә ителә -
5 расчёт
м1) см. рассчитать2) ( уплата за работу) түләү, расчёт3) ( увольнение) расчёт бирү, расчёт биреп эштән чыгару; расчёт алу4) ( намерение) исәп, ният, уй5) разг. ( польза) файда, мәгънә6) воен. расчёт7) тех. расчёт, исәпләү, исәпләмә•- из расчёта
- принять в расчёт -
6 перетолковать
сов.; разг.1) ( что) ялгыш аңлату, бозып аңлату, икенче төрле аңлатуперетолковать смысл чьих-л. слов — кем дә булса сөйләгәннәрнең мәгънәсен бозып аңлату
2) (о ком-чём, с кем) сөйләшү, сөйләшеп алу, гәпләшү, гәпләшеп алу -
7 до-
дочитать укып чыгу (бетерү) —... кадәр уку
досыпать — тулганчы салу, тутырып (өстәп) салу
добудиться — уяту, көчкә (кыенлык белән) уяту
-
8 нашлёпать
сов.; разг.( кого-что) чәбәкләү, чәбәкләп алу ( кыйнау мәгънәсендә) -
9 парафраз
м (ж - парафраза)а) лит. нинди дә булса бер сүзнең яисә тәгъбирнең мәгънәсен читләтеп аңлатып бирү, мәс. "нефть" диясе урында "кара алтын" дип алуб) муз. башка бер автордан алынган музыкаль теманы уз вариацияләреңне, үз бизәкләреңне кушып эшкәртү -
10 перифраз
м (ж - перифраза)а) лит. нинди дә булса бер сүзнең яисә тәгъбирнең мәгънәсен читләтеп аңлатып бирү, мәс. "нефть" диясе урында "кара алтын" дип алуб) муз. башка бер автордан алынган музыкаль теманы үз вариацияләреңне, үз бизәкләреңне кушып эшкәртү -
11 постигнуть
сов.1) ( что) (понять) аңлау, төшенү, аңлап (төшенеп) алупостигнуть смысл (чего-л.) — мәгънәсенә төшенү
2) ( кого-что) (случиться) очрау, дучар булу, башына төшү, тару -
12 слово
с1) сүз2) тел, сөйләү, сөйләү сәләте3) сүз, сөйләнү4) сүз, чыгыш5) сүз, сөйләүлишить (кого-л.) слова — кемне дә булса сөйләүдән мәхрүм итү
6) сүз, фикер7) сүз, вәгъдәдать слово сделать (что-л.) — берәр нәрсә эшләргә вәгъдә бирү
8) (мн. слова) (текст песни) [җырның] сүзләре, [җырның] тексты•- верить поверить на слово
- глотать слова
- к слову пришлось
- слов нет
- слово за слово
- словом не обмолвиться
- с чужих слов -
13 хлебо-
кушма сүзләрнең "икмәк", "иген", "ашлык" мәгънәләрен аңлаткан беренче кисәгехлеботорговля — ашлык сәүдәсе, ашлык белән сәүдә итү
хлебозакупки мн. — ашлык сатып алу
См. также в других словарях:
әйләндерү — 1. Нәр. б. үз күчәре тирәсендә хәрәкәткә китерү. Кемне яки нәрсәне төрле яки бору, боргалау 2. Кемне яки нәрсәне бер яктан икенче якка бору, башка якка каратып кую. Нәр. б. астын өскә каратып кую, астын өскә чыгару, түнтәрү 3. Әйбернең сул ягын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тану — I. – (ТАНЫ, ТАНЫЙ, ТАНЫР, ТАНЫЯЧАК) 1. Элек күргән белгән нәрсәне яки шәхесне яңадан очраткач, аның шул үзе икәнен аңлау, белү. Тышкы кыяфәтеннән, йөзеннән белә алу, күреп белү; киресе: ишетеп кенә белү. Аерым билгеләр буенча кешенең кем булуын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хак — I. с. 1. Чынбарлыкка туры килә торган, чын, дөрес. и. Дөреслек, дөрес, гадел эш; кирәкле эш хак сөйгәнне халык сөймәс 2. Чын, нәкъ үзе 3. Изге, гадел, туры хак юлга өндәү. II. ХАК – Хокук, вәкаләт хакым бар. Өлеш, нин. б. уртак әйбердән файдалана … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ат — I. 1. Кешеләр йөртү һәм йөк ташу өчен файд. торган йорт хайваны, эре терлек 2. Ат башлы шахмат фигурасы 3. Юан бүрәнәне күн белән тышлап, дүрт аякка ныгытылган гимнастика җайланмасы. АТ БАШЫ – 1) Тарантаста кучер утыра торган урын 2) Ат йөртүче.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белү — 1. Чынбарлыктагы берәр факт, билге, күренешне хәтердә тоту; хәбәрдар булу. Өйрәнелә торган нәрсәне: сабакны, фән өлкәсен һ. б. үзләштергән булу 2. Шәхес яки берәр нәрсә тур. белешмә алу; белем хасил итү. Аңлап алу, төшенү. Өйрәнү бала егыла егыла … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өзү — 1. Бауны, җепне һ. б. ш. нык тартып, сузып, бөтенлеген юкка чыгару, икегә аеру. Кисеп чыгарып икегә аеру 2. Үсеп утырган берәр нәрсәне тартып сабагыннан, ботагыннан, тамырыннан аеру, аерып алу 3. Беркетелгән нәрсәне каерып, тартып, йолкып алу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буш — с. 1. Өстендә яки эчендә бер нәрсә дә булмаган, салынмаган, куелмаган 2. Бер нәрсә белән дә яки беркем тарафыннан да биләнмәгән, алынмаган (урын, штат һ. б. ш. тур.). Кеше яшәми, йөрми торган буш урам. күч. Азат, имин, арынган (уйлардан,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гыйбарәт — хәб:Кушма хәбәр составында килеп, нәрсәдән тору, нәрсәне аңлату, эченә алу, белдерү, нәрсә булу мәгънәләрен бирә мәсьәлә нидән г. ? … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тоз — 1. Азык тәмләткеч сыйфатында кулланыла торган ак кристаллик минерал 2. хим. Кислотадагы водород урынын берәр металл алу нәтиҗәсендә барлыкка килә торган кристаллик матдә калий тозлары 3. күч. Сүзгә, нотыкка үткенлек бирә торган төп фикер, төп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уку — 1. Хәрефләр яки башка язу билгеләре белән язылган яисә басылган нәрсәне күз белән күреп аңлау, эчтәлеге белән танышу яки тыңлаучылар өчен кычкырып әйтеп бару 2. Нин. б. билгеләрне белү, аңлау нота уку 3. Нин. б. белем үзләштерү, белемгә ия булу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
файдалану — 1. Кемне яки нәрсәне берәр кирәклек өчен куллану. Кемне яки нәрсәне берәр чара итеп куллану 2. Берәр хәл, күренешне үз интересың өчен куллану, форсат дип санап, шуңардан файда алу 3. Ышаныч, ихтирам, дан, дәрәҗә һ. б. ш. сүзләр белән килгәндә,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
